به طور کلی سنسورها به دو دسته تقسیم بندی می شوند :
1-سنسورهای دیجیتال
2-سنسورهای آنالوگ
از نظر نوع عملکرد نیز دو نوع سنسور وجود دارد :
1-سنسور تماسی
2-سنسور مجاورتی
سنسور چیست ؟
در صنعت برای این که یک فرایند به انجام برسد و یا یک محصول در خط تولید به مرحله نهایی برسد، برای سرعت بخشیدن و دقت بخشیدن به این فرایند درکارخانه جات و… نیاز هست که تجهیزاتی که تولید را انجام می دهند یا فرایندی را انجام می دهند به صورت اتوماتیک و به ترتیب و دقتی که می خواهیم کار را برای ما انجام دهند، از این رو سنسور ها یا حسگر ها در جاهای مختلف دستگاه ها قرار می دهیم تا کاری که می خواهیم طبق نیاز ما انجام شود.
(سنسورهای مجاورتی با خروجی دیجیتال به طور کلی در سه مدل دو سیمه ، سه سیمه و چهار سیمه طراحی می شوند)
-سنسور دو سیمه به صورتی طراحی شده که باید حتما به صورت سری در مدار قرار گیرد ، به هیچ عنوان این سنسور را مستقیم به منبع تغذیه متصل نکنید و در معرض جریان کشی بالای 300 میلی آمپر قرار ندهید چون باعث سوختن سنسور می گردد.
-سنسور سه سیمه در دونوع نرمال باز و نرمال بسته به بازار عرضه می گردد و بسته به نوع کار انتخاب می شود.
-سنسور چهار سیمه دارای دو خروجی است که یکی نرمال باز و دیگری نرمال بسته است.
معمولا سنسور های دیجیتال سه سیمه و چهار سیمه از نظر ساختار بر دو دسته اند :
1-سنسور های NPN
در این مدل سنسورها یک سمت تیغه یا تیغه ها با پایه منفی تغذیه مشترک است.
2-سنسورهای PNP
در این سنسورها یک سمت تیغه یا تیغه ها با پایه مثبت تغذیه مشترک است.
به طور کلی سنسورهای بسیار گوناگونی وجود دارند که در اینجا به سنسورهایی که در صنعت بسیار پرکاربرد هستند می پردازیم:
1-سنسور خازنی (مجاورتی)
با حسگر مجاورتی خازنی می توان همه اجسام فلزی و غیر فلزی را تشخیص داد، این سنسور یکی از پرکاربرد ترین سنسور ها است و فقط یک محدودیت دارد و آن هم این است که این سنسور حد اکثر می تواند تا فاصله ۶۰ میلی متری عمل کند و به این فاصله، مسافت کلید زنی می گویند.
2-سنسور القایی (مجاورتی)
این سنسور در مقابل اجسام فلزی از خود عملکرد نشان می دهد و هر فلز رسانایی را جلو آن قرار دهیم، سنسور در خروجی یک پالس می دهد.
این حسگر نیز روی خود یک LED جهت نمایش عملکرد دارد.
3-سنسور نوری (مجاورتی)
سنسور های نوری نوعی دیگر از سنسورهای مجاورتی می باشند که بر اساس ارسال ودریافت نور مدوله شده کار می کنند و در سه نوع رفلکتوری ، دوطرفه و یک طرفه ساخته می شوند و بسته به نوع محیط کار و موقعیت مورد استفاده قرار می گیرند.
نور مدوله شده پالس هایی با فرکانسی مابین ۳۰-۵ کیلوهرتز می باشد واستفاده از نور مدوله شده سبب بالا رفتن رنج تشخیص سنسور وهمچنین پایین آمدن اثر نور محیط بر روی سنسور می شود,این نورمی تواند در طیف نور مرئی سبز تا نور نا مرئی مادون قرمز باشد .
البته بیشتر در ساخت سنسور های نوری از نور مادون قرمز با طول موج ۸۸۰ میلی متر استفاده می شود,علت این امر تداخل کم نور مادون قرمز با نور محیط و بالا رفتن فاصله سویچینگ سنسور می باشد.
بر روی سنسور های نوری یک پتانسیومتر به منظور تنظیم حساسیت سنسور نصب می شود.
4-سنسور التراسونیک (مجاورتی)
این نوع سنسور اساس کار آن امواج صوتی است و براساس ایجاد صوت فعال یا غیر فعال می شود، اساس کار این سنسور هوا است و این سنسور زمان رفت و برگشت صدا که توسط هوا انتقال پیدا می کند را محاسبه و اندازه گیری می کند و در ارتفاع کاری قابل تنظیم حداکثر 15 الی 20 متر عمل میکند ، خروجی این سنسور سیگنال آنالوگ ولتاژی یا جریانی می باشد.
5-ترموکوپل(تماسی)
حهت اندازه گیری دما از این سنسور استفاده می گردد.
از اتصال دو فلز غیر هم جنس به یکدیگر ساخته شده که به ازای دمای محیط ولتاژی در حد میلی ولت تولید می کند ، از نظر دمای کاری ، انواع مختلفی داشته و جنس فلز تشکیل دهنده هر کدام متفاوت می باشد.
جدول دمای انواع ترموکوپل
6-ترموستات(تماسی)
یک عملگر الکترومکانیکی است که به ازای دریافت یک دمای معین یک خروجی رله ای ارائه می دهد .
7-سنسورهای RTD (تماسی)
جهت اندازه گیری دما از این سنسور استفاده می شود و عملکرد آن بر حسب تغییر مقاومت حاصله بر اساس دمای وارد شده به آن می باشد و حداکثر دمای قابل اندازه گیری این سنسر حدودا 850 درجه می باشد ، در سه مدل دو سیمه – سه سیمه و چهار سیمه تولید شده و پرمصرف ترین آن نوع سه سیمه است ، با عنوان PT شناخته شده و در دو نوع PT100 و PT1000 روانه بازار می شوند.
تفاوت ترموکوپل و RTD در دمای کاری و نوع عملکرد آن می باشد .
8-فلوتر (تماسی)
این سنسور در انواع مختلفی تهیه می شود و جهت کنترل سطح مایعات در مخازن مورد استفاده قرار می گیرد ، کارکرد این سنسور به گونه ای است که با رسیدن مایع مخزن در یک سطح معین و تغییر دادن موقعیت زبانه فلوتر سبب تغییر وضعیت تیغه درون فلوتر می شود .
9-سنسور مغناطیسی (مجاورتی)
این نوع سنسور به میدان الکترو مغناطیسی اعم از الکتریکی یا دائمی عکس العمل نشان می دهد، و اگر مثلاً آهن ربا جلو آن قرا دهیم عمل خواهد کرد و این سنسور جهت نمایش عملکرد خود، یک led هم روی آن نصب است.
از سنسور های مغناطیسی اغلب در پروژه های نیوماتیکی استفاده می شود.
10-لیمیت سوییچ (تماسی)